Cồn Khô: Cách Làm và Cách Sử Dụng

You are viewing the article: Cồn Khô: Cách Làm và Cách Sử Dụng at Cokovietnam.vn

Cồn Khô là gì?

Cồn khô là một dạng nhiên liệu dùng để đốt – đun nấu thực phẩm, dùng rất tiện lợi và an toàn so với bếp gas mini và bếp từ phục vụ thực khách tại các nhà hàng quán ăn đám tiệc picnic. Cồn khô được sản xuất từ Ethanol và các phụ gia khác trong danh mục cho phép của nhà nước. Nếu làm đúng như công thức thì cồn khô thực sự là một chất đốt đáng để lựa chọn sử dụng.

Ưu điểm của cồn khô mà bạn có thể quan tâm khi lựa chọn

• Cồn khô an toàn hơn bếp gas mini và bếp từ đùng điện khi dùng đun nấu
• Cồn khô nhỏ gọn dễ sử dụng dễ bảo quản
• Cồn khô nấu nhanh chín
• Cồn khô giá rẻ và có thể mua được ở nhiều nơi từ chợ cho đến siêu thị

Ethanol là gì?

Ethanol là một dạng cồn tinh luyên chưng cất ngũ cốc như ngô mít đường hoặc các chế phẩm nông nghiệp. Ethanol được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thực phẩm, mỹ phẩm, y tế, tiêu dùng. Tại Việt Nam Ethanol thường được được biết nhiều như 1 thành phần để pha vào xăng, tạo thành xăng sinh học E5.

Cách điều chế cồn khô (Cồn thạch):

1. Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng Calci acetat bão hoà

Khi trộn Calci acetat bão hòa trong dung môi nước với rượu thì sẽ tạo thành cồn khô dưới dạng keo Calci acetat. Kết quả trên có thể được giải thích bằng “phương pháp thay dung môi”: Khi thông số trạng thái thay đổi làm cho hóa thế cấu tử tồn tại trong môi trường phân tán trở nên lớn hơn ở trạng thái cân bằng, do đó xu hướng của quá trình sẽ diễn ra theo chiều chuyển về trạng thái cân bằng, tức là pha mới được tạo ra. Trong phương pháp này dung môi được thay thế, tức là thay đổi thành phần môi trường. Do vậy, Calci acetat bão hòa trong môi trường nước, nhưng nó trở thành quá bão hoà trong môi trường rượu – nước (Calci acetat không tan trong rượu) nên quá trình ngưng tụ sẽ xảy ra.

Trong phương pháp này cồn khô được điều chế từ 75 ml rượu Etylic (Etanol) và 10 ml Calci acetat bão hoà (được điều chế từ 3g Calci acetat và 10ml nước)17 tương ứng với tỷ lệ 7,5:1. Và từ 40ml Etanol và 10 ml Calci acetat bão hoà.

Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng acid béo và kiềm

Công thức làm cồn khô:

Trong alcol nóng, acid béo được hòa tan tốt hơn và phản ứng nhanh với kiềm tạo thành một tác nhân tạo gel là xà phòng acid béo và nước.

C17H35COOH + NaOH —–> C17H35COONa +H2O

Natri stearat được tạo thành sẽ hòa tan một phần trong nước và hình thành một lớp vỏ cứng. Khi đó rượu sẽ thấm vào lớp vỏ cứng này và tạo thành cồn khô

Sản phẩm

Những ưu điểm của  Sản phẩm thu được sau khi chế tạo:

• + Không bị hoá lỏng trong suốt quá trình cháy.
• + Vẫn duy trì được hình dạng ban đầu của nó.
• + Sản phẩm cháy sạch, không có bồ hóng.
• + Khi cháy không có khói, không mùi và ngọn lửa có thể nhìn thấy được.

Trong thành phần của nhiên liệu cồn khô dạng gel này cũng có thể được trộn vào một số chất mà vẫn không có ảnh hưởng bất lợi đến tính chất của sản phẩm. Các chất đó có thể là: thuốc nhuộm (như Phenolphtalein, Rose Bengal) dùng để chỉ thị hoặc để gia tăng giá trị thẩm mỹ cho sản phẩm; những chất dùng để tạo màu ngọn lửa như muối Natri và muối Kali của Nitrat và Clorat, cũng như các muối của Li, Bo, Cu…Những thành phần này chỉ được sử dụng với một lượng nhỏ, thường thì sử dụng không vượt quá 1% khối lượng và thích hợp nhất là 0,5%.

Điều chế cồn khô với Cellulose:

Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng dẫn xuất Cellulose với một lớp ngăn chặn sự hydrat hóa.

Ở vùng pH của dung dịch nhỏ, chính các nhóm ion được ion hoá gây tác dụng qua lại làm cho mạch phân tử có phần bị co lại, nên độ nhớt cũng giảm. Khi tăng pH của dung dịch thì mạch phân tử của các chất cao phân tử điện li giãn ra do sự ion hoá tăng lên, nên độ nhớt của dung dịch cũng tăng lên. Do đó khi trộn lẫn các thành phần nước, cồn, Hydroxypropyl methyl cellulose được thực hiện bằng cách hạ thấp độ pH của hỗn hợp. Sau đó độ pH của hỗn hợp được tăng lên làm tăng độ nhớt và cồn được chuyển sang dạng gel.

(1): Trước tiên trộn 200 ml cồn với 50 ml nước.

(2): Sau đó 10g Methocel J75 MS được thêm vào, thu được dung dịch sệt có chứa nước.

(3): Đổ dung dịch sệt này vào vật chứa có chứa sẵn một lượng chất kiềm đủ để tăng pH đến 8 hoặc trên 8 (lượng Natri hydroxid) sử dụng là từ 2 đến 4 gram). Sự tạo gel sẽ lập tức xảy ra.

Nhiên liệu cồn khô được điều chế theo phương pháp này gồm có:

+ 10g Methocel J75 MS

+ 50g nước

+170g rượu

+ 2-4g NaOH

+ Và một lượng rất ít Alumin trihydrat được thêm vào để ngăn chặn.

Đặc điểm của cồn khô có sử dụng dẫn xuất Cellulose với một lớp ngăn chặn sự hydrat hóa:

• + Hạn chế sinh ra thành phần độc hại khi cháy.
• + An toàn và tiện lợi khi vận chuyển và sử dụng

Phương pháp điều chế cồn khô có sử dung nhiên liệu vô cơ

Bước 1:

1. + Cho 72g Silic dioxid và 1,2g Calci hydroxid  vào 2 874g Etanol  và khuấy nhanh khoảng 1,5 phút.
2. + Sau đó thêm vào 54g Hydroxypropyl cellulose và trộn đều.

Hỗn hợp này sẽ đông đặc dần cho đến khi giống như một khối gel đồng nhất (khoảng 1,5 giờ).

 

Bước 2:

1. + Cho 6g Silic dioxid, 6g Titan dioxid và 0,1g Calci hydroxid vào 2898g
2. + Sau đó thêm vào 90g Hydroxypropyl cellulose và trộn đều.

 

Bước 3:

1. + Cho 6g Silic dioxid, 6g Nhôm oxid vào 1 026g Etanol.
2. + Cho vào 84g Metylhydroxybutyl và trộn khoảng 10 phút
3. + Sau đó thêm vào 374g nước.
4. + Sau 20 phút cho vào thêm 1 504g Etanol sẽ thu được khối gel đồng nhất.

 

Để có cồn 100% ta phải tìm cách loại nước khỏi dung dịch cồn. Trên thị trường hiện có bán loại cồn nồng độ 90%. Để tách được nước thì đơn giản nhất là dùng phương pháp hóa học với các hóa chất sẵn có. Cách đơn giản nhất là dùng muối đồng sulfat khan (tinh thể màu trắng) để hấp thụ nước có trong cồn. Tiến hành loại nước nhiều lần để loại bỏ nước trong cồn triệt để.

Xét về nguyên lý cấu tạo, cồn khô được làm từ rượu Etylic và các phụ gia khác.  Nếu làm đúng như công thức này, cồn khô thực sự là một thứ chất đốt hữu hiệu và an toàn. Nhưng hiện nay vì mục đích kinh tế mà một số người bất chấp tới sức khỏe của người tiêu dùng trộn rượu Metylic vào để sản xuất cồn khô, do giá thành của rượu Metylic rẻ hơn rất nhiều so với rượu Etylic, và chủ yếu là cồn khô không nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Vì khi đốt lên, metylic sẽ bị cháy ít nhiều, làm giảm nguy cơ độc hại với cơ thể. Phần không cháy hết bị bốc hơi mới là tác nhân chính gây hại cho cơ thể.

Cách sử dụng Bếp Cồn đúng cách & an toàn:

Hiện nay, trong các bữa tiệc, picnic, người ta có xu hướng dùng bếp cồn thay cho bếp gas mini vì sự tiện lợi và rẻ tiền của chúng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách sử dụng bếp cồn an toàn., chính  vì vậy hãy bỏ túi những bí kíp sử dụng bếp cồn & cồn khô đúng cách & an toàn này là cách để bảo vệ bạn và chính những người thân của bạn đấy!

Bước 1. Cách chọn bếp cồn tốt

1. – Lựa chọn bếp cồn loại tốt có chất liệu inox hay nhôm nhằm hạn chế việc bếp cồn nhanh hư hỏng, han gỉ.
2. – Bếp cồn cần phải có cần gạt điều chỉnh mức lửa to nhỏ, khay chứa cồn đặc biệt không được bị rỉ sét hay rò rỉ.

Bước 2. Chọn loại cồn phù hợp

1. – Chỉ sử dụng các loại cồn khô, cồn thạch có nhãn mác và nguồn gốc rõ ràng.
2. – Nếu đốt cồn mà bị cay mắt thì cần ngừng sử dụng ngay và thay loại cồn khô hay cồn thạch tốt hơn.
3. – Không nên sử dụng cồn nước (còn gọi cồn gel hay cồn mật), vì dạng nước nên rất dễ bị bắn kéo theo lửa ra bên ngoài bếp, và dễ dính lên tay hay áo quần.Hầu hết các vụ bỏng do sử dụng bếp cồn gần đây là do sử dụng cồn nước và thường xảy ra tại công đoạn châm thêm cồn.

Bước 3. Các bước thao tác khi sử dụng

1. – Không được trực tiếp dùng tay cầm cồn, mà phải dùng kẹp để gắp cồn vào bếp.
2. – Tắt lửa trước khi thêm cồn vào bếp.
3. – Không nên châm 2 cục cồn cùng một lúc.
4. – Bạn nên sử dụng bật lửa bếp cồn (hay còn gọi là súng bắn cồn) có đầu bắn dài sẽ tránh được lửa khi bạn châm lửa cho bếp cồn

Bếp cồn khô và những điều cần biết dành cho bà nội trợ

ƯU ĐIỂM CỦA BẾP CỒN

 

So với các loại bếp khác như bếp gas mini, bếp than… bếp cồn có độ an toàn khá cao. Loại bếp này dùng cồn khô để tạo lửa, ngọn lửa của bếp cồn khô không cao lên trên mà nằm sâu bên dưới bếp. Vì vậy, khi đun nấu, ngọn lửa không sợ bị gió thổi, người sử dụng sẽ hạn chế được tình trạng bị lửa táp vào mặt, khói bốc lên cay mắt. Bên cạnh đó, dùng bếp cồ cũng không lo lắng đến những nguy cơ về cháy nổ như khi sử dụng bếp gas mini. Với bếp cồn, cách vệ sinh, làm sạch khá dễ dàng, bếp có cấu tạo gọn nhẹ, tiện lợi khi mang đi xa. Giá loại bếp này cũng khá rẻ, chi khoảng 60.000 đồng – 100.000 đồng/chiếc.

NHƯỢC ĐIỂM CỦA BẾP CỒN

Hiện nay, bếp cồn thường được làm bằng chất liệu nhôm hoặc inox, nên khả năng bắt nhiệt nhanh, sau thời gian sử dụng, phần bếp sẽ bị nóng, nếu không cẩn thận, người dùng có thể bị bỏng khi di chuyển, điều khiển bếp. Mặt khác, viên cồn khô dùng cho bếp chỉ đốt cháy được trong một khoảng thời gian ngắn, nên nếu thời gian đun nấu lâu, phải thay cồn khá bất tiện.

CHỌN MUA BẾP CỒN NÀO THÌ TỐT?
Bếp cồn trên thị trường hiện nay được cấu tạo bởi một bếp nhỏ hình vuông hoặc tròn, gọn nhẹ. Phần giữa bếp được thiết kế khoảng trống để đặt vừa miếng cồn vào mỗi khi sử dụng.

Bếp cồn khô gồm một số loại cơ bản sau:

 

Loại bếp cồn không có ngăn kéo: Cồn được đặt vào qua khoảng trống nhỏ hình vuông ngay giữa bếp. Mỗi khi thay cồn mới phải nhấc vỉ nướng lên để cho cồn vào. Loại bếp này khá bất tiện và nguy hiểm vì có thể gây bỏng cho người sử dụng.

Loại bếp cồn có ngăn kéo: Loại bếp này được thiết kế có ngăn kéo ra kéo vào mỗi khi thay cồn mới mà không cần phải nhấc vỉ nướng lên trong khi đang nấu.

Loại bếp cồn không có cần gạt điều chỉnh: Thường loại không có cần gạt điều chỉnh là loại không có ngăn kéo để thay cồn. Loại này không có cần để điều chỉnh mức lửa to, nhỏ theo ý muốn. Mặc dù loại bếp cồn này có giá thành rẻ hơn nhưng không được nhiều người lựa chọn vì mức độ an toàn của nó đối với người tiêu dùng không cao.

Loại bếp cồn có cần gạt điều chỉnh: cần gạt được thiết kế ngăn kéo ở bên hông bếp để người dùng có thể điều chỉnh mức lửa to, nhỏ khác nhau theo ý muốn hoặc gạt lửa mỗi khi muốn tắt bếp không sử dụng nữa. Loại bếp này được nhiều người lựa chọn bởi tính an toàn và tiện lợi.

Tùy theo mục đích sử dụng của gia đình, để chọn loại bếp cồn khô phù hợp. Nếu gia đình bạn có trẻ nhỏ hoặc ít người nên chọn loại bếp có cần gạt và ngăn kéo. Loại này có thể tắt bếp dễ dàng và an toàn, không chỉ an toàn cho trẻ nhỏ mà còn phù hợp với món ít, không cần dùng lửa lớn để đun nấu. Nếu nhà nhiều người, bạn có thể chọn loại không có cần gạt hoặc ngăn kéo. Tuy nhiên, nên chọn bếp có ngăn kéo và cần gạt để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

LƯU Ý KHI CHỌN CỒN DÙNG CHO BẾP

 

Với bếp cồn, cồn khô là phần quan trọng nhất để tạo lửa cho bếp trong quá trình đun, nấu. Chọn được loại cồn khô đảm bảo chất lượng sẽ giúp quá trình đun nấu tiết kiệm thời gian và đảm bảo an toàn cho người sửu dụng.

– Cồn khô khi đốt cho nhiệt lượng cao nên thức ăn được nấu sẽ nhanh chín và đều hơn
– Chi phí nấu nướng khi dùng cồn khô không cao và có thể dễ dàng mua tại các siêu thị hay chợ dân sinh.

– Cồn khô đúng tiêu chuẩn khi đốt sẽ cháy hết không để lại cặn sạch sẽ hợp vệ sinh.Tuy nhiên, hiện nay, vì ham lợi nhuận, nhiều nơi đã trộn thêm các loại hóa chất vào cồn khô, để nâng cao năng suất và giảm giá thành. Loại cồn không đảm bảo chất lượng không chỉ cháy yếu mau hết mà còn để lại cặn, cay mắt hoặc mùi khó chịu.

Khi mua cồn khô, bằng mắt thường khó có thể phân biệt đâu là cồn kém chất lượng, chỉ khi đốt lên mới nhận ra. Nếu quá trình đốt có mùi khét, chứng tỏ nguyên liệu sản xuất cồn xấu và độc hại, muội than bám nhiều vào bếp và nồi. Còn loại cồn tốt khi đốt lên sẽ không có khói, lửa có màu vàng. Để mua được loại cồn đảm bảo chất lượng, nên mua của các nhà sản xuất uy tín, có nhãn mác rõ ràng, hạn sử dụng, hướng dẫn sử dụng. Đặc biệt, không ham giá rẻ để mua phải loại cồn khô có pha trộn hóa chất.

-Cồn khô có 2 lại chính là cồn khô là ethanol và methanol. Cả hai loại cồn này đều có thể sử dụng cho bếp cồn để nấu hay làm nóng thức ăn ngay tại bàn. Nhìn bên ngoài chúng có màu trắng đục, được xắt thành từng viên, đóng gói như nhau rất khó phân biệt. Nhưng khi sử dụng nhìn vào ngọn lửa, mùi bốc ra từ bếp cồn có thể phân biệt được hai loại cồn này.

Cồn Ethanol: là loại cồn sinh học, làm từ thực vật hoặc lên men, nó an toàn cho người sử dụng. Cồn ethanol cháy cho ngọn lửa màu vàng, không khét, không hăng, khi cháy hết dưới đáy bếp có nhiều nước.

Cồn Methanol: là loại cồn công nghiệp, độc hại, cháy cho ngọn lửa màu xanh, có mùi hăng, nếu cháy không hết sinh ra một số hóa chất độc hại như focmandehit. Cồn methanol cháy cho ngọn lửa màu xanh, có mùi hăng, ít nước. Ngọn lửa của cồn methanol đôi khi còn có khói màu đen do trong đó có pha thêm chất phụ gia bắt cháy. Khi cháy cồn ethanol tỏa lượng nhiệt 71C, cao hơn methanol là 41C.Với cồn khô methanol chỉ cần hít phải hơi cồn bốc lên khi cháy cũng có thể gây ra ngộ độc.

Vì vậy, để an toàn khi sử dụng, nên chọn loại cồn Ethanol.

– Khi thay cồn khô, nên đợi cho miếng cồn trong bếp cháy hết hẳn mới châm tiếp cồn khô mới vào.

– Với các miếng cồn khô chưa sử dụng, nên bảo quản ở nơi khô, thoáng, không để cồn khô gần hoặc tiếp xúc với nguồn nhiệt hay lửa, để tránh không cho cồn khô bắt lửa, gây hỏa hoạn. Gói cồn thật kín, tránh xa tầm tay trẻ em.

Cách xử lý khi bị bỏng cồn?

Xử trí ra sao khi bị bỏng cồn? Nếu chẳng may bị bỏng cồn, điều đầu tiên cần làm là phải nhanh chóng tránh xa tác nhân gây bỏng, cụ thể ở đây là bếp cồn. Tiếp đó, tháo bỏ ngay những vật nằm trên vùng da bị bỏng như vòng, nhẫn, áo quần… để giảm nóng cho vết thương.

Cần giữ sạch vùng da bị bỏng để tránh bị nhiễm trùng nguy hiểm. Ngâm phần bị bỏng trong nước lạnh để hạ nhiệt cho vết thương, tuy nhiên không nên dùng nước đá để làm mát vết bỏng.

Không để vết thương tiếp xúc với dầu, mỡ, nước mắm… trên bàn ăn hay tự ý bôi những chất lạ lên vùng bỏng. Đồng thời, không làm vỡ các bọng nước nếu chúng đã hình thành, thậm chí không bóc lớp da bị bỏng ngay cả khi bị dính vào quần áo.

Nếu có sẵn đồ cấp cứu thì bạn nên dùng băng hoặc vải sạch che lên vết bỏng. Nếu vết thương nặng, bạn cần nhanh chóng chuyển đến cơ sở điều trị gần nhất.

See more articles in the category: Cách bảo quản